Organiseer eens een WK-tje...

Ik mag hopen dat Belgen en Nederlanders goed beseffen wat ze zich op hun nek halen indien ze de organisatie van het WK voetbal 2018 of 2022 toebedeeld krijgen.En dan heb ik het wel degelijk over de bevolking, niet over de mensen van de organisatie. U en ik zullen uiteindelijk de rekening gepresenteerd krijgen, vrees ik. En ga er maar vanuit dat het niet afbetaald zal zijn op een jaartje of twee.

In Zuid-Afrika komt men stilaan tot het bewustzijn dat de vooropgestelde inkomsten wel eens flink zouden kunnen tegenvallen. Recente berekeningen tonen aan dat het WK het land omgerekend ongeveer 10 miljard Euro zal kosten. De nationale regering, de provinciale en lokale besturen spendeerden bijna 4 miljard, FIFA deed er 1,1 miljard bovenop. Er werden nieuwe stadions gebouwd, luchthavens geüpgraded, wegen hersteld, sporen vernieuwd, de veiligheid en criminaliteit stevig aangepakt, De overige 5 miljard euro komen van de privé-sector (hotels, shopping centra, service, etc.) en infrastructuurwerken die niet direct gelinkt zijn aan het WK. Het grootste deel van die uitgaven werd anderzijds wel rechtstreeks in de economie gepompt. Voor de bouw en renovatie van de stadions alleen al werden 130 000 tijdelijke banen gecreëerd. Maar wat nu? De eerste tekenen van geldnood vertaalden zich in een verdubbeling van water en elektriciteitskosten, roerende voorheffing en andere taksen.
Naarmate de aftrap nadert, worden de verwachtingen bijna dagelijks bijgesteld. Het begint erop te lijken dat de Zuid-Afrikanen na de euforische voetbalroes met een flinke kater zullen ontwaken en decennialang op de blaren zullen moeten blijven zitten. Steeds vaker hoor je vergelijkingen met Griekenland, dat niet opgewassen bleek tegen de kosten die gepaard gingen met het organiseren van de Olympische Spelen in 2004. Kritiek aan het adres van FIFA groeit dagelijks. Volgens de laatste berichten zullen amper 250.000 van de oorspronkelijk half miljoen verwachte bezoekers opdagen. FIFA eiste dat er slaapplaats voorzien moest worden voor minstens 500 000 gasten en vraagt 30 % van de opbrengsten. Op dit moment zijn er boekingen voor amper 40 % van de capaciteit! Horecazaken die tijdens het WK de wedstrijden op een groot scherm of TV-toestel vertonen zullen aan FIFA 5000 euro moeten betalen. Elke ondernemer die het woord WK of FIFA gebruikt in zijn promotie krijgt meteen een advocaat op zijn dak en moet betalen. Ondertussen draait de FIFA merchandising bijna op volle toeren. Posters, vlaggetjes, stickers, plakboeken en toeters vliegen de deur uit. In de stadions mag enkel drank en voedsel verkocht worden door de officiële sponsors, vaak buitenlandse bedrijven. Heel wat Zuid-Afrikanen dachten wat naïef dat het WK op korte tijd een stroom van miljonairs zou genereren. Voor sommige is dat wellicht zo, maar voor de meeste wordt het stilaan duidelijk dat er enkel wat kruimels te rapen zijn.
Zelfs een politieke kameleon als de Zuid-Afrikaanse minister van toerisme Marthinus Van Schalkwyk heeft moeite om zich in te houden. Laatst liet hij zich in de nationale pers ontvallen dat hij twijfelde aan de return voor de Zuid-Afrikanen. De meeste kunnen zich zelfs geen wedstrijdticket veroorloven. Volgens Van Schalkwyk is FIFA te gretig en blijken haar voorspellingen en beloften van een redelijk hol gehalte.
De wereldwijde crisis, dure vlieg- en wedstrijdtickets, accommodatie, de lange afstand en angst voor de veiligheid zorgen ervoor dat voetballiefhebbers massaal afhaken. Het WK-toerisme moest nogal wat gaten dichten, maar die vlieger gaat nu blijkbaar maar half op. Elke dag gaan de zenuwen wat strakker staan, met soms voor westerlingen wat hilarische stuipjes. Zo riep president Jacob Zuma zijn landgenoten op om zich alstublieft gedurende 4 weken even netjes te gedragen, terwijl de nationale elektriciteitsmaatschappij ESKOM in alle ernst vraagt om tijdens de WK-wedstrijden zoveel mogelijk huishoudapparaten uit te schakelen en slechts één TV-toestel per gezin aan te zetten. De bevoegde overheid verkondigt dat de slechte reputatie van Zuid-Afrika inzake criminaliteit en veiligheid de schuld is van de media, die vooral de negatieve aspecten zou belichten en geen oog heeft voor de indrukwekkende inspanningen die er op dat vlak geleverd zijn.
De gewone Zuid-Afrikanen zien het voorlopig nog allemaal erg rooskleurig in. Ook bij hen stijgt de opwinding. ‘Maak je geen zorgen’, roept mijn buurman, ‘alles komt goed’. Dat bleek al bij de openingswedstrijd in het gloednieuwe Cape Town Stadium, afgelopen januari. De sfeer in en om het stadion was uitgelaten en de voetbalgekte compleet. Heel anders ook dan in het westen. Feestende supporters van beide ploegen zongen schouder aan schouder hun clubliederen en daagden elkaar uit in een soort rapperswedstrijd, zonder een spoor van agressie. Ondanks het feit dat voetbal in Zuid-Afrika vooral een zwarte aangelegenheid is, waren alle rassen, kleuren en culturen van het land vertegenwoordigd. Dat was ook zo tijdens de loting in december 2009. Toen stroomden onverwacht zowat 30 000 dolenthousiaste voetbalfans samen in Long Street (downtown Kaapstad) om er een groots feest te bouwen zonder rellen. Zuid-Afrikanen houden van ‘partijtjes’. Voetbal, cricket of rugby, het maakt niet uit. . Tijdens het WK zal het niet anders zijn.